Gezond leven, kun je leren

Je staat op met energie, zit goed in je vel en hebt minder kans op ziektes: een gezonde leefstijl is voor iedereen een goed idee. Maar hoe pas je dat toe in je leven? En hoe houd je het vol? Stap voor stap, zeggen de experts. Deze zeven eigenschappen helpen jou op weg naar een gezonde leefstijl.

Gelukkig en gezond leven, wie wil het niet? Gezonde gewoontes helpen daarbij, weten we. En ook geen nieuws: “Een gezonde leefstijl is goed voor je lichaam én geest.” Dat benadrukt Marieke Kerstens, huisarts in Amsterdam. In haar praktijk ziet ze vaak mensen die juist ongezond leven. Vaak is dat de oorzaak van veel klachten die ze hebben, zoals moe zijn, maagklachten of diabetes.

Fit worden, fit blijven

Collega-huisarts Tamara de Weijer: “We leven in een wereld die uitnodigt om ongezond te zijn. Tachtig procent van wat in de supermarkt ligt, is niet goed voor je. We zitten gemiddeld negen uur per dag en moeten veel prikkels verwerken.” Het kan dus een uitdaging zijn om gezond te leven. Hoe word je fit en gezond? En hoe houd je het vol? Laten we de kunst eens afkijken van mensen die dat al aardig doen. Dit zijn 7 eigenschappen die ook jou op weg kunnen helpen.

1. Je kunt goed kleine, gezonde doelen stellen

Huisarts Tamara de Weijer: “Mensen die weten wat ze willen bereiken en kleine, gezonde doelen stellen, houden dat het beste vol. Begin daarom met één kleine ambitie. Wees niet te streng voor jezelf. Je hoeft echt niet meteen elke dag naar de sportschool te gaan of een marathon te rennen. Of alle voeding in pakjes en zakjes te verbannen”.

Kleine stappen

Een gezonde levensstijl gaat in stapjes. Mensen met een gezonde levenshouding maken hun ambities dus klein. En belangrijk: ze creëren gezonde gewoontes die bij zichzelf en hun levensstijl passen. Meer fruit, minder snoepen, met de fiets naar het werk in plaats van met de auto. Als het bij je past, is het makkelijker te doen.

Een goed begin

Hoe begin je met het stellen van kleine, gezonde doelen? Marieke Kerstens heeft wel een tip: het Leefstijlroer. Deze tool geeft handvatten om zelf aan de slag te gaan met je levensstijl. Wat gaat er goed? En waar zou je nog wat stappen kunnen maken? Marieke: “Het hoeft niet allemaal perfect. Kies iets wat bij je past.” Ook het Fit Pakket, dat standaard bij de Nationale-Nederlanden Zorgverzekering zit, kan je op weg helpen. Wil je bijvoorbeeld meer bewegen en vind je dat lastig? Ons Fit Pakket helpt je stap voor stap met fitter worden.

2. Je bent zorgvuldig

Zorgvuldige mensen letten op hun gezondheid. Zij hebben bijvoorbeeld de neiging minder alcohol te drinken en evenwichtiger te eten, zegt hoogleraar persoonlijkheidspsychologie David Watson. Marieke Kerstens kan daarin meegaan: “Mensen die gezond leven, kiezen zorgvuldig wat ze binnenkrijgen. Zoals volkoren graanproducten, peulvruchten en noten. Ze eten minder vlees en meer plantaardig. Slechts af en toe een snack, koekje of snoepje. En niet te veel zout.”

Pakjes en zakjes

Gezond eten is niet altijd makkelijk ziet Marieke terug in haar praktijk. “In de supermarkt ligt bijvoorbeeld veel bewerkt eten – de pakjes en zakjes. Je moet sterk in je schoenen staan om anders te kiezen.” Ook hier geldt: stapje voor stapje. Begin bijvoorbeeld met minimaal 200 gram groente en twee stuks fruit per dag.

Afvallen als je te zwaar bent, is beter voor je gezondheid, maar ook minder belastend voor je gewrichten. “Eén kilo minder lichaamsgewicht zorgt al voor zeven kilo minder belasting op je knie als je traploopt”, zegt Marieke. Ook verklein je de kans op aandoeningen, zoals hart- en vaatziekten.

3. Je pakt je rust op tijd

We schreven er al vaker over: mensen die op tijd hun rust pakken, zijn veerkrachtiger. Ze ervaren minder stress en hebben minder fysieke klachten. Dat boost je gezondheid. Onze hersenen hebben het nodig om even niks te moeten en geen prikkels te verwerken. Als je die rust op tijd kunt pakken, herken je stress eerder. Hoe? Aan je lichaam kun je best goed merken of je te veel stress hebt. Je hebt bijvoorbeeld een versnelde hartslag of ademhaling, weinig eetlust, je voelt je moe of hebt hoofdpijn. Maar ook slaapproblemen of somberheid kunnen symptomen zijn.

Even uitblazen

Marieke Kerstens doet zelf meerdere keren per dag een korte mindfulness-oefening: “Haal een paar diepe teugen adem. Voel hoe je op de stoel zit, adem rustig in en langzaam uit. In de huidige maatschappij is het lastig om je zenuwstelsel te kalmeren. Als we even niks te doen hebben, zoekt ons hoofd weer iets anders om bezig te zijn. Dat hebben onze hersenen nodig voor een betere balans.” Mindfulness, yoga, tekenen, wandelen, mediteren: er zijn genoeg manieren om de pauzeknop in te drukken. Als je dat regelmatig doet, vervreem je minder snel van je grenzen en behoeftes.

4. Je geeft zin aan je leven

Wat vind ik leuk om te doen? Wat maakt mij gelukkig? Bij een gezonde levensstijl hoort zingeving. Zingeving betekent dat je dingen doet die jouw leven betekenis geven. Wat dat is, is voor iedereen verschillend. In alle gevallen geeft het energie, een gevoel van vrijheid, erkenning en verbondenheid, schrijft Psychologen Nederland.

Verveling

Te weinig zingeving heeft het omgekeerde effect. Het kan ervoor zorgen dat je weinig energie hebt, of je ervaart een gevoel van verveling en doelloosheid. Dit zou zelfs kunnen leiden tot psychische klachten of een burn-out.

5. Je bent sociaal

Mensen zijn sociale wezens. Leuk sociaal feitje: mensen die actief zijn en regelmatig contact hebben met anderen, zijn over het algemeen gelukkiger en leven vaak langer dan mensen met weinig sociale contacten, volgens de Hersenstichting. Naar de kroeg gaan, is zo slecht nog niet dus. Mits je niet teveel drinkt. En dat brengt ons weer bij eigenschap 2 van dit lijstje.

6. Je zit niet graag stil

Als je gezond eet, genoeg slaapt en beweegt, kun je stress beter aan. Ook depressieve gevoelens steken minder snel de kop op. Net als chronische ziekten. Alles over bewegen lees je in het artikel: genoeg bewegen, kun je leren. Maar hier alvast een tipje van de sluier: beweeg elke dag ruim twintig minuten. Hoe intensief? Als je ademhaling sneller wordt, maar je kunt nog wel praten, is het goed.

7. Je bent een goede slaper

Genoeg slaap hoort bij een gezonde levensstijl. Zie slaap als een grote schoonmaak van je hersenen. Dankzij slapen onthoud je de dingen die je overdag hebt geleerd beter. Slaap is ook belangrijk bij het verwerken van emoties, stelt de Hersenstichting. Je slaapt genoeg als je je uitgerust voelt en voldoende energie hebt voor de dag. Hoeveel dat is, verschilt per persoon. Voor de meeste volwassenen is dat zeven tot negen uur per nacht. Moeite met inslapen? Deze tips helpen je verder.