Zo verantwoord zijn onze pensioenbeleggingen

Steeds meer werkgevers vinden het belangrijk dat het pensioengeld van hun werknemers verantwoord wordt belegd. Maar wat bedoelen we dan met verantwoord pensioenbeleggen? En welke benchmarks gebruiken we om dat te bepalen? Nathalie van Toren, Responsible Investment bij NN Group, praat je bij.

Wat bedoelen we met verantwoord pensioenbeleggen?

Bij Nationale-Nederlanden beleggen we de pensioenpremies van onze klanten op een verantwoorde manier. “Twee belangrijke onderdelen van ons verantwoorde beleggingsbeleid zijn de integratie van ESG-criteria en het actief aandeelhouderschap”, vertelt Nathalie.

Wat betekent dat in de praktijk?

ESG: milieu, sociale en bestuurlijke criteria

ESG staat voor Environmental, Social and Governance. Dit zijn milieu, sociale én bestuurlijke criteria waaraan bedrijven moeten voldoen. Denk aan het beperken van CO2-uitstoot of het tegengaan van klimaatverandering. En/of aan goede arbeidsomstandigheden voor werknemers, diversiteit of een eerlijk beloningsbeleid.

“Het is van belang om regelmatig met bedrijven over hun ESG-prestaties te spreken”, vertelt Nathalie. “Denk aan het duurzaamheidsbeleid en de strategie van een bedrijf. Wat zijn de doelstellingen? Welke vooruitgang boeken bedrijven? En waaruit blijkt dat ze beter presteren dan eerst?”

“We roepen bedrijven ook ter verantwoording over de dingen die niet goed gaan”, vervolgt ze. “Zodat ze met maatregelen komen voor verbeteringen. Zo stimuleren we hen steeds verantwoorder te ondernemen.”

Steeds meer mensen beseffen dat ze via hun pensioen kunnen bijdragen aan een duurzame wereld.

Stemrecht

Naast de ESG-gesprekken is het stemrecht een belangrijk onderdeel van de verantwoorde beleggingsstrategie. Nathalie: “Tijdens aandeelhoudersvergaderingen stemmen we bijvoorbeeld op benoeming van bestuurders. Ook stellen we vragen. Zo laten we weten wat wij belangrijk vinden. Bijvoorbeeld als het gaat om degelijk bestuur of het duurzaamheidsbeleid van een bedrijf.”

Actieve rol

De samenleving vraagt ook om zo’n actieve rol van (pensioen)verzekeraars, merkt Nathalie. “Steeds meer mensen beseffen dat ze via hun pensioen kunnen bijdragen aan een duurzame wereld. Als grote financiële instelling willen we de overgang naar een duurzame economie stimuleren. Daarom zijn we nauw betrokken bij de bedrijven waarin we beleggen. En stimuleren we hen steeds verantwoorder te ondernemen. Bedrijven die dat goed doen, halen op de lange termijn ook vaak een beter rendement.”

Maar hoe weet je nou of dat pensioengeld ook écht verantwoord wordt belegd?

Drie verschillende benchmarks

Er zijn verschillende benchmarks (vergelijkingsonderzoeken) waarbij je (pensioen)verzekeraars met elkaar kunt vergelijken. Nathalie licht drie belangrijke benchmarks toe.

1. Internationale duurzaamheidsindexen

“Om te beginnen hebben we een plek in twee grote internationale duurzaamheidsindexen”, vertelt Nathalie trots. Institutionele beleggers gebruiken deze indexen om beleggingsfondsen samen te stellen.

Dow Jones Sustainability Index (DJSI)
“We staan als Nederlandse verzekeraar in de Dow Jones Sustainability World Index”, vertelt Nathalie. “Met een score van 80 uit 100 horen we bij de beste 10% van onze sector wereldwijd.” En dat is best een prestatie. De Dow Jones Sustainability Index (DJSI) is namelijk één van de belangrijkste duurzaamheidsindexen ter wereld.

FTSE4Good
“Daarnaast zijn we opgenomen in de FTSE4Good Index Series”, gaat Nathalie verder. “Deze index meet de prestaties van bedrijven op basis van ESG-criteria. Wij scoren een 4,1 uit 5. Dat is hoog. Het is fijn dat ons aandeel in deze indexen is opgenomen. Maar het is ook een professionele bevestiging dat we met onze strategie en resultaten op de goede weg zijn.”

2. Internationale ESG-beoordelingen

Naast internationale benchmarks zijn er internationale bureaus die de ESG-prestaties van bedrijven meten. Nathalie: “Zij beoordelen een groot aantal van onze activiteiten. Van dataprivacy tot verantwoord beleggen. En van onze CO2-uitstoot tot diversiteit. De uitslagen van deze onderzoeken bevestigen het positieve beeld dat we op de goede weg zijn.”

Sustainalytics en MSCI
Zo deed onderzoeksbedrijf Sustainalytics in 2022 onderzoek onder 138 verzekeraars. “Dat leverde ons een achtste plek op”, zegt Nathalie. Sustainalytics voerde zogenaamde ‘ESG Risk Ratings’ uit, om te kijken of bedrijven risico’s lopen rondom ESG-thema’s.

Nathalie: “Onze score was 15,4. Dat staat voor laag risico. Kortom, het risico dat we slecht presteren op ESG-thema’s is laag. Dat betekent dat we ons beleid en de implementatie daarvan op orde hebben.” Ook de ESG Rating van MSCI is positief. “Daar scoorden we in 2020 AA.”

CDP (Carbon Disclosure Project)
Een andere beoordeling is die van non-profitorganisatie CDP. “Zij beoordelen onze rapportages over onze klimaatrisico’s, en inspanningen om CO2-uitstoot te verminderen”, licht Nathalie toe. “De beoordelingen lopen van A tot en met D, en wij scoren een B rating.”

3. Nederlandse benchmarks

Naast internationale onderzoeken zijn er ook Nederlandse benchmarks die zich specifiek richten op verantwoord beleggen. Hoe beoordelen zij ons?

VBDO Benchmark
De VBDO Benchmark Verantwoord Beleggen door Verzekeraars doet onderzoek onder de dertig grootste verzekeraars in Nederland. Hoe ziet hun verantwoorde beleggingsbeleid eruit? Hoe brengen ze dat in de praktijk? Welke resultaten bereiken ze? En hoe transparant zijn ze over hun beleid en resultaten?

Nathalie: “We zijn in 2021 gestegen van de derde naar de tweede plek in de benchmark. Daar zijn we ontzettend blij mee.”

Eerlijke Verzekeringswijzer
Een ander bekend onderzoek is de Eerlijke Verzekeringswijzer. Dat is een initiatief van een aantal ngo’s, zoals Amnesty International en Milieudefensie. “Zij beoordelen het beleggingsbeleid van Nederlandse verzekeraars op basis van duurzaamheidsthema’s en sectoren waarin ze beleggen,” legt Nathalie uit.

Deze benchmark laat verschillende resultaten zien. “Op thema’s als mensenrechten, arbeidsrechten en corruptie scoren we goed”, zegt Nathalie. “Net als op de sectoren olie en gas, maakindustrie en voeding. Maar op thema’s als visserij en dierenwelzijn scoren we op dit moment minder goed.”

Hoe kan dat?

Waarom we niet altijd goed uit de bus komen

De Eerlijke Verzekeringswijzer onderzoekt eens per twee jaar het beleid van Nederlandse verzekeraars. “Daar scoren we redelijk goed”, begint Nathalie. “Daarnaast voeren ze twee of drie keer per jaar praktijkonderzoeken uit. Ze kiezen een thema, zoals ontbossing. Vervolgens selecteren ze een aantal grote bedrijven die naar hun mening slecht presteren op dit thema. En bekijken welke financiële instellingen daar het meeste geld in beleggen. Als grote instelling zitten wij daar vaak tussen.”

Als we ons terugtrekken uit een bedrijf, verandert er sowieso niets.

Vertekend beeld

Het nadeel van deze onderzoeksmethode? “Het aandeel ten opzichte van onze totale beleggingen wordt niet meegenomen”, zegt Nathalie. “Misschien is ons aandeel in de geselecteerde bedrijven maar 0,01%. Die context ontbreekt.”

Ook is het lastig verschillende verzekeraars met elkaar te vergelijken. “Sommige beleggen alleen premies van Nederlandse verzekeringsklanten. Andere beheren ook vermogen voor grote internationale klanten. Dat geeft een vertekend beeld.”

Uitsluiten van bedrijven

Daarnaast past de Eerlijke Verzekeringswijzer vaak een zerotolerancebeleid toe. Nathalie: “Dat betekent dat er wordt verwacht dat wij bedrijven die slecht presteren op zo’n thema moeten uitsluiten. Maar dat is niet hoe ons beleid werkt. Als actief aandeelhouder gaan we liever in gesprek met bedrijven. Wat moet er beter? Hoe ga je dat doen? Als we ons terugtrekken, verandert er sowieso niets.”

Nathalie benadrukt dat sommige bedrijven wél worden uitgesloten. “We beleggen bijvoorbeeld niet in tabaksproducenten. Of in bedrijven die zich bezighouden met controversiële wapens, wapenhandel of kolen. En ook niet in bedrijven die hun omzet halen uit oliewinning uit teerzanden.”

In gesprek met verzekeraars

Andere Nederlandse verzekeraars herkennen de kritiek op de onderzoeksmethode van de Eerlijke Verzekeringswijzer. Nathalie: “Daarom zijn we met elkaar en het Verbond van Verzekeraars in gesprek met de Eerlijke Verzekeringswijzer. We zouden graag zien dat de onderzoeksmethode wordt aangepast, zodat de onderzoeken een betere reflectie zijn van onze activiteiten.”

Wat kun je als adviseur of werkgever met deze resultaten?

Hoe kun je de resultaten van al die benchmarks nou vertalen naar duidelijke informatie voor je klanten of werknemers?

“Verdiep je in wat we doen”, zegt Nathalie. “Op de website van NN Group vind je de uitslagen van alle onderzoeken waar we aan meewerken. Net als een uitgebreide beschrijving van de manier waarop wij naar verantwoord beleggen kijken.”

Leg de verschillende onderzoeken naast elkaar en lees ze goed, adviseert ze. “Het valt me op dat persberichten vaak negatief zijn ingestoken. Maar als je het volledige onderzoek leest, is het beeld soms anders.”

En heb je nog vragen? “Stel ze dan aan je pensioenadviseur of relatiebeheerder bij Nationale-Nederlanden. We leggen graag uit welke beleggingskeuzes we maken en waarom. Zodat jij je klanten of werknemers weer goed kunt bijpraten.”