Samen sterker: na een persoonlijk gesprek gaan werknemers wél met hun pensioen aan de slag

Pensioenbewustzijn? Veel werknemers loggen wel in op hun pensioenportaal, maar daar blijft het meestal bij: ze maken nauwelijks gebruik van de pensioenkeuzes die ze hebben. Daarom deden Nationale-Nederlanden (NN), Herenvest, Söderberg & Partners en Swissport een pilot met keuzebegeleidingsgesprekken. "Een-op-eengesprekken maken het verschil. Meer dan de helft van de doelgroep heeft keuzes gemaakt en het risicoprofiel ingevuld.”

V.l.n.r.: Marcella Immers, Innovation Manager Nationale-Nederlanden, Sonja Muller, HR Projectmanager en Communicatie bij Swissport en Lizzy van der Helm, adviseur Arbeidsvoorwaarden bij Herenvest.

"Lang niet iedereen is zo digitaal als pensioenuitvoerders en wij als adviseurs soms denken”, zegt Lizzy van der Helm, adviseur Arbeidsvoorwaarden bij Herenvest. "Dat merk ik zeker bij de huidige generatie 62-plussers.” Voor de pilot voerde Lizzy vorig jaar tientallen gesprekken met 62-pluswerknemers van Swissport.

Lang niet iedereen is zo digitaal als pensioenuitvoerders en adviseurs soms denken.

Swissport is ’s werelds grootste aanbieder van grondafhandeling van vliegtuigen en vracht. Op 286 luchthavens in 44 landen verwerkt het bedrijf 4,7 miljoen ton luchtvracht (2023) en levert het gronddiensten aan 232 miljoen vliegtuigpassagiers (2023), waaronder de bagageafhandeling. "Bij Swissport in Amsterdam werken ’s zomers zo’n 1200 mensen en ’s winters zijn dat er wat minder”, vertelt Sonja Muller, HR Projectmanager en Communicatie bij Swissport.

Cadeautje

De pilot zag Sonja als een welkome aanvulling . "Oké, het kostte mij wat tijd, maar ik zag alleen maar voordelen. Het is goed voor onze 62-plussers en goed voor onze relatie met Herenvest en Nationale-Nederlanden. Ik behoor zelf ook tot die groep. Het leuke is dat ik bijna al die mensen persoonlijk ken, omdat ik ze ooit heb aangenomen of als casemanager verzuim heb begeleid. Voor de pensioengesprekken kon ik ze daarom op hun gemak stellen. Zo van joh, ik heb zelf ook dat gesprek. Het is alleen om je te informeren, er wordt niets verkocht en je hoeft niet onmiddellijk te beslissen.”

Van enige argwaan onder de deelnemers was na de persoonlijke gesprekken geen sprake. Integendeel. Een enquête onder de deelnemers laat zien dat zij de gesprekken via hun werkgever zeer waardeerden: 25 procent vond ze ‘prettig’ en 75% ‘zeer prettig’. Zowel adviseur als werkgever kreeg van de werknemers een ruime 9. Een belangrijke reden hiervoor is dat de deelnemers meer te weten kwamen over de pensioenen die ze hadden opgebouwd en de keuzes die ze zelf nog kunnen maken. Lizzy: "Ze vonden het fijn dat ze inzicht kregen in hun persoonlijke situatie. Wat me opviel, was dat sommigen bang waren dat ze bij het bereiken van de AOW-leeftijd moesten stoppen met werken. Die wilden eigenlijk doorwerken en waren blij te horen dat dat kan.”

900 euro per maand

De uitkomst van de gesprekken was niet altijd rooskleurig. Lizzy: "Bij een medewerker kwamen we uit op een pensioeninkomen van in totaal € 900,- per maand. Hij had een tijd in het buitenland gewerkt, wat een fikse korting op de AOW oplevert. Ook bleek er nog een kind thuis te wonen. Omdat die een voltijds inkomen had, liep hij zorgtoeslag mis. Dan ga je het gesprek aan: oké, je hebt nu nog inkomen, maar wat als je stopt met werken? Dan zullen jullie toch een keuze moeten maken: óf je kind gaat op zichzelf wonen óf hij draagt bij aan de gezamenlijke huishouding.”

Terwijl Lizzy schrok van die € 900,- , was de werknemer juist dankbaar voor het inzicht dat het gesprek hem gaf. "De situatie spookte continu door zijn hoofd. Nu wist hij eindelijk waar hij aan toe was. Ik kon hem ook wijzen op een speciale uitkering in het land waar hij gewerkt had, zodat hij misschien in aanmerking komt voor een aanvulling op zijn Nederlandse pensioen.”

In persoonlijke gesprekken gaat het echt over hún pensioen, hún situatie en hún keuzes.

Zwaard van Damocles

"Veel mensen weten niet hoe hun pensioen eruitziet en wat dat financieel voor hen betekent”, vertelt Marcella Immers, Innovation Manager bij NN en initiatiefnemer van de pilot. “De pensioendatum hangt dan als een zwaard van Damocles boven hun hoofd.” Zorgen over geld zijn niet goed voor een mens, maar ook niet voor diens werkgever, blijkt uit Nibud-onderzoek: werknemers met geldstress zijn gemiddeld 7 extra werkdagen per jaar ziek, sneller afgeleid en 20 procent minder productief. Onderzoek van Deloitte laat zien dat 80 procent van de werkgevers personeel met geldzorgen heeft.

Marcella: "Het is dus om meer redenen belangrijk dat werknemers financieel fit blijven. Dat kan door als werkgever preventief mee te denken bij belangrijke gebeurtenissen, zoals ziekte, scheiden en mantelzorg. Bijna met pensioen is ook zo’n gebeurtenis. Ik kan me best voorstellen dat mensen daar ’s nachts van wakker liggen: kan ik nog wel rondkomen? Dat zorgt voor stress. Er komen sowieso al veel vragen af op deze leeftijdsgroep. En dan ook nog die pensioenkeuzes: wanneer wil je met pensioen? Wat kan je dan verwachten? Wil je al dan niet doorbeleggen? Je werknemers bij die keuzes begeleiden is gewoon goed werkgeverschap.”

Krappe arbeidsmarkt

Alle drie beamen ze dat werkgevers in een krappe arbeidsmarkt een streepje vóór hebben als ze werknemers helpen met een goed pensioen en persoonlijke begeleiding. Lizzy: "Ik zie dat steeds meer bedrijven die geen pensioen aanbieden, dat nu wel gaan doen. Dat komt vooral omdat jonge sollicitanten steeds vaker naar zo’n regeling vragen.” Marcella: "Je ziet meer en meer dat werkgevers echt wel willen investeren in keuzebegeleidingsgesprekken. Pensioen is een dure arbeidsvoorwaarde. Als dat niet gewaardeerd wordt, omdat je mensen niet weten wat ze hebben of wat ze ermee kunnen, is dat zonde.”

Lizzy: "Als werknemers weinig met hun pensioen bezig zijn, zien we dat in de Human Capital Planner. In die HR-tool van NN kun je op groepsniveau bijvoorbeeld zien hoeveel mensen hun risicoprofiel niet invullen of überhaupt niet inloggen.” Marcella: "Dat zagen we ook bij Swissport. Veel 62-plussers die niet hadden ingelogd en geen keuzes hadden gemaakt. In de pilot zijn meer dan 60 werknemers uitgenodigd voor een gesprek. Meer dan 30 hebben een gesprek gehad. Marcella is blij met de cijfers van de pilot. Na de gesprekken heeft iedereen die een gesprek heeft gehad ingelogd, een risicoprofiel ingevuld én aanvullende keuzes gemaakt. We kunnen natuurlijk niet op persoonsniveau zien wie dat zijn, maar het zijn even veel mensen als dat er gesprekken zijn geweest.” Sonja: "En voor directies is het heel belangrijk dat er cijfers zijn, dat het meetbaar is. Meetbaar wordt het sowieso met de fintech tools die Herenvest inzet, in samenwerking met Söderberg.”

Voor directies is het heel belangrijk dat er cijfers zijn, dat het meetbaar is.

Overkill aan informatie

De Human Capital Planner laat zien dat onder bedrijven in Nederland, op dit moment gemiddeld zo’n 60 à 70 procent van de werknemers wel een keertje inlogt in het pensioenportaal maar dat maar zo’n 15 procent een risicoprofiel invult. Marcella: "En dat is nou nét waar het om gaat. Met alleen een digitale tool kom je er dus niet om mensen te motiveren en te activeren.” Lizzy denkt dat de overkill aan informatie mensen afschrikt. "Dan loggen ze in en denken ze: wat moet ik hiermee? Dan gaan ze naar de online handleiding, moeten ze acht stappen doorlopen en haken ze af. Het kost gewoon te veel moeite.” "En zeker mensen in die leeftijdscategorie snappen het dan vaak niet”, vult Sonja aan. Lizzy merkt daarbij nog op: "het is belangrijk om aan te sluiten bij de digi-taalvaardigheid van de gesprekspartner.”

Marcella: "Mede daarom hebben we voor de pilot gezocht naar een klant, waar het een uitdaging is om werknemers te activeren. We wilden echt onderzoeken wat het effect van een-op-eengesprekken is. En wat het verschil is met online communicatie en groepspresentaties. Dan zie je dat mensen zich in persoonlijke gesprekken veel meer openstellen: het gaat echt over hún pensioen, hún situatie en hún keuzes. Je ziet dan ook dat er keuzes gemaakt worden en dat de risicoprofielen worden ingevuld. Dat is geweldig. En met de komst van de Wet toekomst pensioenen (Wtp) en het nieuwe pensioenstelsel des te belangrijker.”