Wil je binnenkort starten met een hbo-opleiding? Dan wil je natuurlijk weten wat dat kost. Deze keer in 'Wat kost?' alle kosten voor het hbo voor je op een rij. Hoe hoog is het collegegeld? Met welke kosten moet je nog meer rekening houden? En hoeveel studiefinanciering krijg je eigenlijk?
Wat kost een hbo-opleiding?
Voor een hbo-opleiding moet je collegegeld betalen. Voor de meeste studenten is dit het wettelijk collegegeld. De overheid bepaalt de hoogte. De bedragen per jaar vind je hieronder. Het maakt niet uit of je een hbo-bachelor of -master doet.
Dit is het wettelijk collegegeld voltijd per jaar
- Studiejaar 2023-2024: € 2.314
- Studiejaar 2024-2025: € 2.530
En dit is het wettelijk collegegeld deeltijd of duaal per jaar
- Studiejaar 2023-2024: Tussen € 1.377,- en € 2.314
- Studiejaar 2024-2025: Tussen € 1.506,- en € 2.530
Wat is het instellingscollegegeld?
Soms betaal je niet het wettelijk collegegeld, maar het instellingscollegegeld. Dat is het geval als:
- je al een bachelor- of masterdiploma behaald hebt en een tweede bachelor of master wilt doen.
- je opleiding niet door de overheid wordt gefinancierd. Denk aan een opleiding aan een privé-instelling, zoals Nyenrode, Schroevers, LOI of NTI.
- je niet de vereiste nationaliteit of verblijfsvergunning hebt.
Het instellingscollegegeld is hoger dan het wettelijk collegegeld. De kosten verschillen per opleiding en kun je opvragen bij je hbo-instelling.
De extra kosten voor een hbo-studie
Naast het collegegeld ga je meer kosten maken voor je opleiding. Je studieboeken zijn bijvoorbeeld niet inbegrepen bij het collegegeld. Denk ook aan kosten voor een laptop of tablet, software en excursies. Volgens het Nibud Studentenonderzoek 2021 geven studenten gemiddeld € 49,- per maand uit aan dit soort extra kosten. Dat komt neer op zo'n € 588,- per jaar. De kosten kunnen per opleiding verschillen.
De gemiddelde maandelijkse hbo-kosten
Naast de kosten voor je opleiding zijn er nog meer kosten waar je rekening mee moet houden. We hebben de gemiddelde kosten per maand voor studenten voor je op een rij gezet. Daarbij maken we onderscheid tussen uitwonende studenten en studenten die tijdens hun opleiding thuis blijven wonen.
| Thuiswonend | Uitwonend | |
| Wettelijk collegegeld voltijd (2024 - 2025) | € 210,80 | € 210,80 |
| Huur* | - | € 551 |
| Zorgverzekering** | € 119 | € 115 |
| Overige verzekeringen (zoals aansprakelijkheids-, inboedel- en reisverzekering)** | € 13 | € 14 |
| Telefoon** | € 17 | € 19 |
| Entertainment (Netflix, Spotify, tijdschriften, kranten)** | € 12 | € 13 |
| Studiekosten (zoals boeken, excursies)** | € 44 | € 49 |
| Vervoer (fiets, scooter, auto, ov)** | € 84 | € 72 |
| Kleding en schoenen** | € 57 | € 53 |
| Vrijetijdsuitgaven (zoals uitgaan, hobby's, vakantie)** | € 118 | € 124 |
| Boodschappen** | € 36 | € 173 |
| Persoonlijke verzorging** | € 31 | € 36 |
| Diversen (zoals cadeaus, sigaretten, goede doelen)** | € 39 | € 55 |
| Totaal per maand | € 780,80 | € 1484,80 |
*Gemiddelde maandelijkse huur voor een kamer volgens de Kamernet Verhuurrapportage 2023.
** Gemiddelde maandelijkse kosten van studenten volgens het Nibud Studentenonderzoek 2021. Let op! Dit zijn gemiddelde uitgaven van studenten in 2021. Door prijsstijgingen kunnen de daadwerkelijke kosten nu hoger zijn.
Hbo-opleiding kosten totaal
Een bachelor-opleiding aan het hbo duurt normaal gesproken vier jaar. Uitgaande van bovenstaande bedragen kost een hbo-opleiding voor thuiswonende studenten bijna € 37.500,- en voor uitwonende studenten ruim € 71.000,-. Daarbij hebben we nog geen rekening gehouden met stijgende kosten voor bijvoorbeeld boodschappen, huur en verzekeringen. Ook gaat het wettelijke collegegeld elk jaar omhoog. De daadwerkelijke kosten kunnen dus hoger uitvallen. Loop je studievertraging op of wil je doorstuderen? Dan moet je ook rekening houden met hogere kosten.
Studiefinanciering hbo-studenten, hoe zit dat?
Denk je nu 'Wat? Hoe kun je dat als arme student allemaal betalen?' Goed nieuws. Sinds het studiejaar 2023 - 2024 is de basisbeurs weer ingevoerd. Woon je thuis? Dan is de basisbeurs in 2024 € 121,33 per maand. Woon je op kamers? Dan is de basisbeurs tot en met augustus 2024 tijdelijk € 466,69. Vanaf september is de basisbeurs voor uitwonende studenten € 302,39.
Voor het hoger onderwijs is de basisbeurs een prestatiebeurs. Dat betekent dat als je je diploma binnen tien jaar haalt de basisbeurs een gift is. Haal je je diploma niet binnen tien jaar? Dan moet je het totale bedrag met rente terugbetalen. Studiefinanciering aanvragen doe je bij DUO.
Een aanvullende beurs als dat nodig is
Kunnen je ouders niet of weinig meebetalen aan jouw opleiding? Dan heb je recht op een extra beurs. Hiervoor kijkt DUO naar hun inkomen en het aantal kinderen dat je ouders hebben. Deze extra beurs is maximaal € 457,60 per maand. Ook hier gaat het om een prestatiebeurs. Haal je binnen tien jaar je diploma niet? Dan moet je het totale bedrag met rente terugbetalen.
Studentenreisproduct OV: vrij reizen of met korting
Als voltijdstudent heb je recht op een studentenreisproduct. Je mag dan vrij reizen met het openbaar vervoer. Je kunt kiezen tussen een week- of weekendabonnement. Je regelt dit via studentenreisproduct.nl.
Geld lenen bij DUO met een lening of collegegeldkrediet
Bij DUO kun je naast je studiefinanciering ook geld lenen. Dat kan met een lening of collegegeldkrediet. Je bouwt dan een studieschuld op die je later moet terugbetalen.
4 Tips om geld te besparen op het hbo
Studeren is niet goedkoop. Wil je besparen op je studiekosten? We geven je hieronder 4 tips.
1. Thuis wonen of op kamers
Uitwonende studenten hebben gemiddeld bijna twee keer zoveel kosten als thuiswonende studenten. Je krijgt natuurlijk meer studiefinanciering, maar vaak dekt dit de hogere kosten niet.
Door thuis te blijven wonen, bespaar je niet alleen op kamerhuur. Ook ben je flink goedkoper uit voor je boodschappen.
Wil je toch op kamers? Denk dan goed na over waar je wilt studeren. De kosten voor een studentenkamer lopen nogal uiteen. Een kamer in Amsterdam is bijvoorbeeld het duurst met een gemiddelde prijs van € 947,-. In studentenstad Wageningen betaal je de minste huur. Hier betaal je gemiddeld € 359,- voor een kamer. Check de Kamernet Verhuurrapportage voor de gemiddelde kamerprijzen per studentenstad.
2. Goedkoper studeren in het buitenland
Het collegegeld in Nederland staat wereldwijd bekend als relatief goedkoop. Maar wist je dat er goedkopere plekken zijn om te studeren? Zo is het collegegeld in België een stuk lager en wist je bijvoorbeeld dat je in Noorwegen helemaal geen collegegeld betaalt?
3. Geld besparen op je verzekeringen
Het is slim om goed te kijken naar je verzekeringen. De premies die je betaalt voor verzekeringen verschillen nogal. Kijk hierbij goed naar wat de verzekering dekt en of dat goed genoeg is voor jouw situatie. Ga je op kamers? Vergelijk dan ook inboedelverzekeringen.
4. Recht op toeslagen
Wist je dat je naast studiefinanciering soms recht hebt op meer financiële ondersteuning van de overheid? Check of je recht hebt op toeslagen, zoals de huurtoeslag of zorgtoeslag. Dit doe je eenvoudig met een proefberekening op de website van de Belastingdienst. Als je toeslagen ontvangt, houd dan goed je inkomen bij. Een verandering in je inkomen kan invloed hebben op de toeslagen die je krijgt.
Wil je doorstuderen na het hbo?
Ben je van plan na je hbo-opleiding door te studeren aan de hogeschool of universiteit? Check dan goed of je het wettelijk collegegeld van toepassing is of dat het instellingscollegegeld moet betalen. Het verschil kan duizenden euro's zijn.
Het goedkopere wettelijke collegegeld geldt als:
- Je nog geen bekostigd bachelordiploma behaald hebt als je je inschrijft voor een andere bekostigde bachelor. Of je hebt nog geen bekostigd masterdiploma behaald als je je inschrijft voor een andere bekostigde master. Bekostigd betekent dat de Nederlandse overheid de onderwijsinstelling betaalt om opleidingen te verzorgen.
- Je een bekostigde hbo- of wo-opleiding hebt afgerond, maar je start voor de eerste keer met een opleiding in het onderwijs of de gezondheidszorg. Of een opleiding onder zorgopleidingen of onderwijsopleidingen valt, kun je nagaan in het centraal register opleidingen hoger onderwijs (CROHO) bij DUO.
- Je de tweede opleiding aan de hogeschool of universiteit bent gestart tijdens je eerste opleiding. Het is belangrijk dat je de tweede opleiding dan zonder onderbreking gevolgd hebben. Ook als je het diploma van je eerste opleiding hebt gehaald.
Op kamers?
Ga je op kamers en verhuis je naar een studentenhuis? Verhuis goed voorbereid met deze checklist.
