Fiscaal partner: Wat houdt het in en hoe word je het?

Ben je gaan samenwonen? Wees dan extra alert met de volgende jaarlijkse belastingaangifte. Jij en je partner of huisgenoot zijn mogelijk fiscaal partners. En dat kan gevolgen hebben voor hoeveel belasting jullie betalen. In dit artikel leggen we uit wat fiscaal partnerschap is. Wat de voor- en nadelen ervan zijn. En waar je op kunt letten om belasting te besparen.

Wat is fiscaal partnerschap?

Fiscaal partnerschap betekent dat je samen aangifte inkomstenbelasting kunt doen. Het heeft gevolgen voor je toeslagen, aftrek hypotheekrente en hoeveel belasting jullie betalen. Deze gevolgen werken soms in je nadeel, maar bieden ook kansen om te besparen. Dat kan zomaar honderden euro's schelen. En daar kun je vast iets leuks mee bedenken of een potje mee opbouwen voor later.

Wanneer ben je fiscaal partner?

In twee situaties zijn jullie fiscale partners voor de inkomstenbelasting:

Je bent getrouwd of hebt een geregistreerd partnerschap

Dan ben je automatisch fiscaal partner met je levenspartner. Zelfs als jullie niet op hetzelfde adres ingeschreven staan.

Je woont met iemand samen

Staan jullie ingeschreven op hetzelfde woonadres, dan zijn jullie voor de Belastingdienst niet zomaar fiscaal partners. Daarvoor moet je voldoen aan tenminste één aanvullende voorwaarde, bijvoorbeeld:

• Jullie hebben een notarieel samenlevingscontract afgesloten.
• Jullie hebben samen een kind of voeden samen een minderjarig kind op.
• Jullie zijn aangemeld als partners bij elkaars pensioenregeling.
• Jullie zijn samen eigenaar van het huis waarin jullie wonen.

Fiscaal partner voordelen

Wie je fiscale partner is, hangt dus af van je situatie. En niet van de relatie die je met deze persoon hebt. Zo kun je ook fiscaal partner zijn met:

• je kind van 27 jaar of ouder
• één van je ouders, als je zelf ten minste 27 jaar oud bent
• je broer of zus
• een inwonende vriend(in)

Je kunt maar één fiscale partner tegelijk hebben. Je inwonende broer is bijvoorbeeld geen fiscaal partner als je getrouwd bent.

Voordelen fiscaal partnerschap

Het fiscale partnerschap heeft een aantal voordelen. Die dragen eraan bij dat je samen op de voordeligste manier belastingaangifte kunt doen. Daar profiteer je vooral van als de één meer verdient dan de ander. Zeker als je een eigen woning met hypotheek hebt.

Deze voordelen van fiscaal partnerschap kun je benutten:

• Je kunt bepaalde inkomsten en aftrekposten verdelen.
• Je kunt besparen op box 3-heffing (‘vermogensbelasting’).
• Je kunt profiteren van de aanslaggrens.

Klinkt dit ingewikkeld? Laten we ze een voor een doornemen.

Inkomsten en aftrekposten verdelen

Als fiscaal partners mag je bepaalde inkomsten en aftrekposten onderling verdelen. Zo kun je bijvoorbeeld studiekosten of de inkomsten uit eigen woning toekennen aan je partner. Dat kan soms een belastingbesparing opleveren.

Nog steeds lastig? Nou, de Belastingdienst berekent automatisch de optimale verdeling tussen de fiscale partners. Dat hoef je dus zelf allemaal niet meer uit te zoeken.

Goed om te weten: deze tool is handig voor de fiscaal optimale verdeling. Voor andere regelingen zou dit weleens averechts kunnen werken. Vraag daarom een belastingexpert om advies voor jouw situatie.

Besparen op belasting over vermogen

Heb je spaargeld, aandelen of ander vermogen? Dan moet je daar box 3-heffing over betalen. Nu is er veel aan de hand met de regels rondom de vermogensrendementsheffing ('vermogensbelasting') door een uitspraak van de Hoge Raad. Wat er gaat veranderen leggen we uit in ons artikel over vermogensbelasting.

Met een fiscaal partner is het deel van jullie vermogen waarover jullie geen belasting hoeven te betalen (heffingsvrije vermogen) dubbel zo hoog als zonder fiscaal partner. Vooral gunstig dus als één van jullie vermogen heeft en de ander niet of maar weinig.

Nadelen fiscaal partnerschap

Het klinkt bijna te mooi om waar te zijn. Maar let op, het fiscale partnerschap kan ook nadelen hebben:

Je hebt allebei een koopwoning

Heb je allebei een woning met een hypotheek? Als fiscale partners mag je maar één woning aanmerken als eigen woning. Alleen de hypotheekrente van de woning die je aanmerkt als eigen woning is aftrekbaar. De waarde van de andere woning merkt de Belastingdienst aan als vermogen. Hierover ben je box 3-heffing verschuldigd. In deze situatie is het beter om geen fiscale partners te zijn. Dat kan alleen overigens als je niet getrouwd bent en geen geregistreerd partnerschap bent aangegaan.

Hogere drempel voor aftrekposten

Een ander nadeel is dat er hogere drempels gelden voor aftrekposten. Bij een fiscaal partnerschap worden deze drempels verdubbeld. En dat kan nadelig uitpakken voor één van de fiscale partners. Bijvoorbeeld bij bepaalde zorgkosten. Stel, je verdient € 10.000,-. Als alleenstaande mag je dan zorgkosten aftrekken vanaf € 165,-. De drempel is namelijk 1,65%. Heeft je partner een inkomen van € 30.000,-, dan is jullie drempel opeens 660,- (1,65% van € 10.000,- plus € 30.000,-).

Toeslagen vervallen of pakken lager uit

Als fiscale partners ben je vaak ook toeslagpartners. Voor toeslagen kijkt de Belastingdienst naar jullie gemeenschappelijke inkomsten. Hierdoor kun je bijvoorbeeld huur- of zorgtoeslag kwijtraken. Of minder kinderopvangtoeslag krijgen. Maak daarom een proefberekening als je gaat samenwonen of trouwen. Zo weet je vooraf welke toeslagen veranderen.

Toch het hele jaar partners

Fiscaal partner word je meestal ergens in de loop van het jaar. Toch kun je ervoor kiezen om het hele jaar fiscaal partners te zijn. Of dat verstandig is hangt van jullie situatie af. Heb je veel zorgkosten gemaakt? Dan kan dit in je nadeel werken vanwege de hogere drempel.

Samenwonen zonder fiscaal partnerschap

Denk je nu: ik wil geen fiscaal partner zijn. Geen zorgen, je kunt ook samenwonen zonder dat jullie fiscaal partners zijn. Bijvoorbeeld als jullie gaan samenwonen zonder notarieel samenlevingscontract. En jullie niet voldoen aan de voorwaarden voor fiscaal partnerschap eerder in dit artikel. Als jullie geen fiscaal partners zijn doen jullie in ieder geval ook allebei je eigen belastingaangifte. Apart aangifte doen bij fiscaal partnerschap kan trouwens altijd, ook als jullie wél fiscaal partners zijn.

Je profiteert dan alleen niet van de eventuele voordelen van fiscaal partnerschap. En toeslagen kunnen alsnog aan je voorbijgaan omdat jullie wél toeslagpartners zijn. Toeslagpartners zijn jullie automatisch als je op hetzelfde adres staat ingeschreven bij de gemeente.

Fiscaal partnerschap of niet: het is belangrijk jullie financiële zaken altijd goed te regelen. Gelukkig ken je nu de voors en tegens. Daarmee lukt het je vast om samen zo gunstig mogelijk aangifte te doen.